Wprowadzenie do polskiego systemu ochrony zdrowia opieki koordynowanej nad pacjentami chorymi na nowotwory pęcherza moczowego, nowotwory złośliwe gruczołu krokowego i nowotwory złośliwe nerki poprawi wyniki leczenia pacjentów z tymi nowotworami.
Raport pt.: „Zmiany systemowe w opiece nad pacjentem chorym na nowotwory układu moczowo-płciowego” zaprezentowany w Sejmie, na posiedzeniu Parlamentarnego Zespołu ds. Praw Pacjentów w dniu 4 lipca 2019 r. jest podsumowaniem rocznej pracy Polskiego Towarzystwa Urologicznego, konsultanta krajowego w dziedzinie urologii oraz Fundacji „Eksperci dla Zdrowia”, dotyczącej wprowadzenia do polskiego systemu ochrony zdrowia modelu opieki koordynowanej nad pacjentami chorym na nowotwory złośliwe układu moczowo- -płciowego.
Polskie Towarzystwo Urologiczne opracowało i zaproponowało do wdrożenia trzy projekty świadczeń: Kompleksowa Opieka Specjalistyczna nad Pacjentem Chorym na Nowotwór Pęcherza Moczowego (KOS – NPM), Kompleksowa Opieka Specjalistyczna nad Pacjentem Chorym na Nowotwór Złośliwy Gruczołu Krokowego (KOS – NZGK) oraz Kompleksowa Opieka Specjalistyczna nad Pacjentem Chorym na Nowotwór Złośliwy Nerki (KOS-NZN).
We wszystkich trzech projektach świadczeń wykorzystano rozwiązania wdrażane obecnie przez NFZ i Ministerstwo Zdrowia, w których realizowana i finansowana jest opieka nad pacjentem, skoordynowana przez jeden ośrodek – podmiot koordynujący, obejmująca postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne, leczenie szpitalne, specjalistyczne świadczenia ambulatoryjne oraz w zależności od wskazań medycznych, różne formy rehabilitacji.
Celem proponowanych rozwiązań jest poprawa efektów leczenia, w szczególności pacjentów z nowotworami złośliwymi pęcherza moczowego, gruczołu krokowego i nerek, poprzez zapewnienie wysokiej jakości opieki specjalistycznej koordynowanej przez lekarza specjalistę urologa o wysokich kompetencjach, w ośrodku posiadającym duże doświadczenie w leczeniu nowotworów układu moczowo-płciowego i zapewniającym warunki diagnostyczno- lecznicze na wysokim poziomie.
Wcześniejsze raporty zawierające modele kompleksowej opieki specjalistycznej nad pacjentami chorymi na nowotwór złośliwy pęcherza moczowego, raka gruczołu krokowego oraz raka nerki, a także wiele analiz opartych na mapach potrzeb zdrowotnych i innych dokumentach, zostały zaprezentowane przez środowisko lekarzy urologów i ekspertów z zakresu ochrony zdrowia w trakcie posiedzeń Parlamentarnego Zespołu ds. Praw Pacjentów, które miały miejsce w lipcu i grudniu 2018 r. oraz maju 2019 r. Przedstawione wówczas koncepcje zmian w organizacji opieki zdrowotnej zostały pozytywnie ocenione przez parlamentarzystów, Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, przedstawicieli Ministerstwa Zdrowia oraz organizacje skupiające pacjentów.
Zarząd Polskiego Towarzystwa Urologicznego uzyskał zapewnienie, że w drugiej połowie 2019 roku planowane jest wdrożenie programów pilotażowych, finansowanych ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, w zakresie leczenia chorych na nowotwór złośliwy pęcherza moczowego, nowotwór złośliwy gruczołu krokowego oraz nowotwór złośliwy nerki. Dzięki temu w kilku ośrodkach urologicznych w kraju będzie można w praktyce przetestować zaproponowane przez Polskie Towarzystwo Urologiczne nowe rozwiązania i na tej podstawie wyciągnąć wnioski, co do konieczności ich wdrożenia w kolejnych ośrodkach.
Argumentem za wzmocnieniem koordynacji leczenia pacjentów z nowotworami układu moczowo-płciowego przemawia fakt, że zapisy obecnie obowiązującego rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego w warunkach szczegółowych określających udzielanie świadczeń wymienia się specjalistę urologii, jako lekarza mającego uprawnienia do samodzielnego stosowania chemioterapii w przypadku chorych na nowotwory układu moczowo-płciowego.
Warto zaznaczyć, że w programach lekowych związanych z leczeniem omawianej grupy pacjentów następują zmiany zwiększające uprawnienia specjalistów urologów w zakresie stosowania farmakoterapii. Zgodnie z opublikowanym 14 marca 2019 roku Zarządzeniem 30/2019/DGL Prezesa NFZ dotyczącym programów lekowych, na wniosek Prezesa Polskiego Towarzystwa Urologicznego, wprowadzono zmiany w organizacji udzielania świadczeń w programie lekowym „Leczenie opornego na kastrację raka gruczołu krokowego”, umożliwiając realizację tego programu przez oddziały i poradnie urologiczne.
W zaprezentowanym w Sejmie raporcie przedstawiono, opracowane na prośbę Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia „Zalecenia Polskiego Towarzystwa Urologicznego w zakresie postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w raku nerki, raku gruczołu krokowego i raku pęcherza moczowego”. Zalecenia te, powinny być podstawą do wydania przez Ministra Zdrowia Obwieszczenia w sprawie standardu postępowania w tych nowotworach, co może w istotny sposób poprawić jakość i efektywność leczenia w nowotworach układu moczowo-płciowego w Polsce, a także być podstawą dla opracowania indywidualnych planów leczenia pacjentów w ośrodkach urologicznych realizujących programy pilotażowe.
Ważnym elementem Raportu są dwa projekty rozporządzeń Ministra Zdrowia opracowane we współpracy z ekspertami z Narodowego Funduszu Zdrowia: w sprawie programów pilotażowych dotyczących kompleksowej opieki specjalistycznej w nowotworze złośliwym gruczołu krokowego i nowotworze złośliwym pęcherza moczowego oraz w sprawie programu pilotażowego dotyczącego kompleksowej opieki specjalistycznej w nowotworze złośliwym nerki.
Raport zawiera projekt rozporządzenia Ministra Zdrowa w sprawie krajowego rejestru operacji w urologii onkologicznej, którego utworzenie jest konieczne dla oceny zmian w opiece urologicznej w Polsce, a także może być podstawą do oceny jakościowej poszczególnych ośrodków urologii w Polsce.
Polskie Towarzystwa Urologicznego przedstawiło 11 rekomendacji, które pozytywnie wpłyną na poprawę wyników leczenia pacjentów z nowotworami układu moczowo-płciowego.
- Należy opracować i wdrożyć program pilotażowy, realizowany przez kilka ośrodków urologicznych w Polsce i finansowany ze środków NFZ, oparty na opracowanych przez Polskie Towarzystwo Urologiczne modelach Kompleksowej Opieki Specjalistycznej nad Pacjentem z Nowotworom Złośliwym Nerki, Nowotworem Złośliwym Gruczołu Krokowego i Nowotworem Złośliwym Pęcherza Moczowego.
- Zalecenia Polskiego Towarzystwa Urologicznego w zakresie diagnostyki i leczenia nowotworów układu moczowo płciowego, powinny być podstawą do opracowania obwieszczenia Ministra Zdrowia w sprawie standardu postępowania diagnostyczno-terapeutycznego dla raka nowotworu złośliwego nerki, nowotworu złośliwego gruczołu krokowego oraz nowotworu złośliwego pęcherza moczowego.
- Należy opracować projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie utworzenia Krajowego Rejestru Operacji w Urologii Onkologicznej.
- Tworzenie specjalistycznych ośrodków leczenia nowotworu układu moczowo-płciowego powinno zostać wpisane przez Wojewódzkie Rady ds. Potrzeb Zdrowotnych, jako regionalny priorytet dla polityki zdrowotnej.
- Polskie Towarzystwo Urologiczne, we współpracy z Ministerstwem Zdrowia, powinno opracować kryteria wymagane dla specjalistycznych ośrodków – centrów kompetencji leczenia nowotworów układu moczowo- płciowego.
- Należy opracować, we współpracy z Polskim Towarzystwem Urologicznym, program ustawicznego szkolenia z zakresu chemioterapii nowotworów układu moczowego, oparty na aktualizowanych co roku schematach postępowania.
- Należy opracować wzór Programu Polityki Zdrowotnej finansowanego ze środków NFZ lub środków samorządów terytorialnych, w zakresie wczesnego wykrywania raka gruczołu krokowego.
- Należy wystąpić do Narodowego Funduszowi Zdrowia o podział obecnej procedury JGP L31 – Radykalna prostatektomia na dwie oddzielne: L31A – Radykalna prostatektomia z dostępu załonowego i L31B – Radykalna prostatektomia laparoskopowa, różniące się wyceną punktową.
- Należy dokonać wyceny prostatektomii radykalnej przy użyciu robota medycznego oraz ustalić wskazania kliniczne do stosowania tej procedury i umożliwić stosowanie tej procedury w programie pilotażowym. Należy zmierzać do włączenia nowego świadczenia gwarantowanego.
- Należy wprowadzić jako nowe świadczenie gwarantowane, procedurę: biopsja fuzyjna gruczołu krokowego pod kontrolą obrazu TRUS i MRI.
- Należy wprowadzić nowe świadczenie gwarantowane – procedurę cystoskopii cystoskopem giętkim jako standard wykonywania kontrolnej cystoskopii u mężczyzn z nieinwazyjnym rakiem pęcherza moczowego.
ZMIANY SYSTEMOWE W OPIECE NAD PACJENTEM CHORYM NA NOWOTWORY UKŁADU MOCZOWO-PŁCIOWEGO